Monarchia Austro - Węgierska

Caritas Romana

Obraz flamandzkiego malarza Petera Paula Rubensa namalowany ok. 1612 roku.
Przedstawiony na obrazie motyw pochodzi z dzieła rzymskiego pisarza z I wieku n.e. Waleriusza Maksymiusa, Factorum dictorumque memorabilum, libri IX. i dotyczy historii kobiety o imieniu Pero, która uratowała swego ojca Cymona od śmierci głodowej karmiąc go piersią. Opowieść ta pochodzi z jeszcze wcześniejszych źródeł hellenistycznych i była często przedstawiana na freskach z czasów rzymskich.

Król pije Obraz olejny flamandzkiego malarza Jacoba Jordaensa namalowany ok. 1638. Artysta przedstawił na obrazie rozbawiony tłum biesiadników celebrujących święto Trzech Króli. Na obrazie na środkowym planie widać grubego monarchę ze szklanym kielichem wznoszącego toast. Towarzyszy mu królowa, na kolanach której siedzi dziecko. Za nimi stoi mężczyzna grający na dudach a po przeciwnej stronie błazen z ręką sięgającą za dekolt siedzącej damy. Obraz wypełniony jest innymi postaciami z pucharami w dłoni i bawiącymi się dziećmi. U góry znajduje się papuga w klatce a na dole pies. Na uwagę zasługuje przedstawienie martwej natury, m.in. szklanego kielicha wznoszonego do toastu oraz przedmiotów leżących na stole, składających się na skromny posiłek złożony z szynki i chleba.

Dobry Pasterz Obraz autorstwa hiszpańskiego barokowego malarza Bartoloméa Estebana Murilla. Obraz ten powstał w roku 1660. Tematyka dzieła jest nawiązaniem do jednej z przypowieści ewangelicznych oraz Psalmu 23. Murillo przedstawił Jezusa Dziecię jako małego pasterza, trzymającego odnalezioną owcę. W tle widnieją ruiny pogańskiej świątyni oraz pasące się w dali stado. Mały pasterz trzyma w ręce kij-laskę pasterską. Nad jego głową wyraźnie zarysowana została żółta aureola. Pasterz siedzi na brzegu skały. Jest bosy, nosi czerwonawą tunikę.

Drzemiąca staruszka

Obraz barokowego malarza Nicolaesa Maesa powstały około roku 1655.
Artysta przedstawił skromnie urządzone pomieszczenie, a w nim postać starszej kobiety, która zasnęła podczas lektury. Staruszka siedzi przy stole z głową opartą na ręce. Na kolanach ma otwartą księgę, na której spoczywa jej prawa dłoń trzymająca okulary. Na stole przykrytym czerwoną tkaniną leży otwarta na Księdze Amosa Biblia. Obok na poduszce leży odłożona robótka ręczna, w głębi dostrzec można jeszcze kilka przedmiotów: klepsydrę, klucz na ścianie, świecznik, dzbanek i dwie książki w głębi.

Obraz jest ciemny, scena została oświetlona ostrym światłem z niewidocznego źródła z lewej strony, które koncentruje się na twarzy kobiety i przedmiotach leżących na stole. Mroczna kolorystyka i wykorzystanie efektów chiaroscuro świadczy o wpływie Rembrandta, który był przez pewien czas nauczycielem Maesa.

Anna Neumann Herrin von Murau

Anna Neumann von Wasserleonburg (1535–1623) była piękną, bardzo przedsiębiorczą i pewną siebie kobietą renesansu. Urodziła się 25.11.1535 roku w Villach i tam dorastała. W wieku 22 lat wyszła za Hansa Jakob Freiherr von Thannhausen i dała mu dwie córki - Elisabeth i Barbara. Thannhausen zmarł po zaledwie trzech latach małżeństwa. Po raz drugi za namową matki wyszła za mąż w 1565 roku za barona Christofa II z Liechtensteinu, którego rodzina już od kilku lat posiadała rozległą majętność Murau. Niebawem drugi jej mąż również zmarł, a ona stała się jedyną spadkobierczynią i odtąd nazwała się "Mistress of Murau". W sumie przeżyła pięciu mężów, a jej majątek rósł nieprzerwanie i stał się największa fortuna w Styrii. Anna Neumann zmarła 18 grudnia 1623 roku w wieku 88 lat jako protestantka. Z tego powodu odmówiono jej grobu w kościele parafialnym. Chociaż arcybiskup Salzburga zezwolił na pogrzeb w kościele, ale pogrzeb ciała miał miejsce w Kościele św. Elżbiety (obecnie kościołem protestanckim), tak że głowa spoczęła przed kościołem. Dopiero w 1873 roku otrzymała ostateczne miejsce spoczynku w kościele klasztoru kapucynów.

Ostatnia Wieczerza
Obraz autorstwa hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco.
Motyw Ostatniej Wieczerzy jest jednym z najczęściej przedstawianych w sztuce sakralnej. Przeważnie ukazywano dwunastu apostołów siedzących za stołem przodem do widza. Układ postaci bywał różny, lecz El Greco zdecydował się na innowacyjne rozwiązanie kompozycyjne. W komnacie o dwojgu drzwiach, po obu stronach kwadratowego stołu siedzą apostołowie. W centralnej części dominującą postacią tworzącą wierzchołek trójkąta jest Jezus. Uczniowie wydają się poruszeni usłyszaną nowiną o zdradzie. Szaty prawie wszystkich uczniów utrzymane są w podobnej szkarłatnoczerwonej tonacji, jedynie Judasz siedzący tyłem do widza odziany jest na czarno. El Greco bardzo wyraziście zaakcentował jego postać skupiając na nim ciężar winy zdrady oraz czyniąc go głównym bohaterem przedstawionej sceny. Prostokątne drzwi i kwadratowe kafelki posadzki zwiększają perspektywę, potęgując iluzję głębi obrazu.

"Z Dzikich Pól"

Olej na płótnie Józefa Brandta o wymiarach 45.3 x 60.5 centymetrów. Dzikie pola łączy się z większą grupą podobnych obrazów, przedstawiających konnych rycerzy różnej broni i barwy, na tle oddziałów wojska ciągnących przez równinne pola. Akcent położony jest na pierwszoplanową postać rycerza, jeźdźcy w tle ujęci są jakby w „przypadkowym kadrze”, z końmi wychodzącymi czasem poza granice płótna. Dla porównania, można wymienić np. "Husarza", "Towarzysza pancernego" czy "Buńczucznego".

Orka

Obraz Józefa Chełmońskiego. Tematem płótna są dwa motywy - pochylony do przodu oracz, popychający przed sobą pług, zatopiony w twardej ziemi oraz drugi - woły, które ciągną pług i widocznie wykonują długą, żmudną i ciężką pracę. Na horyzoncie, zamkniętym w lewym, skrajnym rogu obrazu Chełmoński ujmuje jesienny krajobraz rozciągający się nad mazowiecką równiną, otwartą na bezkresne niebo oraz obłoki rozświetlone brzaskiem jesiennego poranka. W oddali widać wioskę i krzyż. Jest to niewątpliwie realistyczny obraz, w której przeważają tonacje brunatne i rdzawo-brunatne o żółtawym odcieniu - kolorach typowych dla prawdziwej polskiej jesieni. Chełmoński w zaprezentowanych obrazach przybliżył nam piękno jesieni, jej zmienność, barwność i ruchliwość. Ukazał jej dwa oblicza - dosłowne, ale i metaforyczne. Pokazał, że na życie człowieka ma ogromny wpływ przyroda i zmiany pór roku.

"Wierny towarzysz"

Olej na płótnie (48,5 x 63,5) z roku 1871. Obraz autorstwa Juliusza Kossaka przedstawia zwłoki żołnierza zabitego podczas jednej z bitew . Jego ciało leży na ziemi ,obok niego stoi koń. Zwierzę jest pochylone nad zmarłym. Jego łeb dotyka zwłok, jakby chciał obudzić swego pana. Scena jest przejmująca i podkreśla związek, jaki istniał między koniem – towarzyszem w powstańczych bojach a żołnierzem. Na drugim planie widzimy toczącą się bitwę. Koń już w niej nie uczestniczy. Żegna się ze swym przyjacielem. Wierność w wydaniu Kossaka to oddanie zwierzęcia, trwające dłużej niż ludzkie życie.

"Stadnina na Podolu"

Akwarela Juliusza Kossaka, powstała w roku 1865. Autor przedstawił grupę koni i wypoczywających przy ognisku chłopów w charakterystycznych strojach i nakryciach głowy. Konie są różnej maści. Zaś w lewej części obrazu znajdują się duże stogi siana.