Galeria Malarstwa w Grazu

[Henryk von Groc]

Galeria powstała by propagować sztukę i przybliżać wybitne, a mało znane dzieła malarskie szerszej społeczności.
Kolekcja obrazów eksponowanych w galerii obejmuje malarstwo poczynając od XV wieku.

[Henryk von Groc]

"Misericordia Domini ze Zbylitowskiej Góry"

Obraz nieznanego autora powstał około roku 1450.
Na obrazie, ukazany został Chrystus zmartwychwstały, w towarzystwie Matki Bożej i Jana Chrzciciela. Widoczna jest troska Maryi, która dotyka Jezusa ręką, okazując matczyną czułość. Po jego lewicy umieszczony został Jan Chrzciciel. Pojawia się tam także symbol średniowiecznego rycerstwa - miecz. Na rękach i boku Jezusa widoczne są rany-stygmaty, zadane mu przez oprawców. Korona cierniowa, wieńcząca jego głowę jest świadectwem upokorzenia, zadanym Synowi Bożemu. W oczach wszystkich przedstawionych na obrazie postaci malują się najwyraźniej przeżywane przez nich emocje. W spojrzeniu Jezusa kryje się cierpienie, z powodu zadanego mu przez ludzi bólu. Oczy Matki Bożej są pełne żalu i cierpienia, jakie przeżywała, patrząc na śmierć zadaną jej jednorodzonemu synowi. Jan Chrzciciel spogląda z żalem i współczuciem, jest reprezentantem ludzi, oczekujących na zbawiciela, który jednak zostaje zgładzony. Drugi plan nie jest w żaden szczególny sposób wyróżniony. Tło obrazu nie może odwracać uwagi oglądającego od trzech postaci, które stanowią centralny punkt obrazu. Jednak taka pustka, pozostawiona przez artystę, ma za cel ukazanie, kto stanowi, stanowił i będzie stanowił najważniejszą jakość do przyszłych pokoleń. Chrystus był dla średniowiecznych chrześcijan wzorem, ideałem, z którym mogli osiągnąć zjednoczenie, poprzez posty, modlitwę i umartwienie. Jednak pomimo, iż obraz przepełniony jest smutkiem, postać zmartwychwstałego Chrystusa niesie nadzieję na odkupienie, zaś postacie towarzyszące mu stają się orędownikami ludzi, pośrednicząc w prośbach, zanoszonych do miłosiernego Boga.

[Henryk von Groc]

Salvator Mundi (Zbawiciel Świata)

Obraz olejny namalowany na desce przez Leonarda da Vinci w latach 1506−1513.
Jezusa ubrany w tradycyjnie przypisywane mu szaty w barwach czerwonej i błękitnej, prawą ręką ma wzniesioną do błogosławieństwa, a w drugiej trzymającego szklaną kulę, będącą symbolem świata. Obraz przez długi czas był uważany za kopię pracy namalowanej przez Giovanniego Boltraffia, jednego z uczniów Leonarda. Jednak dokładne badanie obrazu potwierdziło, że obraz bezsprzecznie jest autorstwa Leonarda da Vinci.

[Inger von Beillschmidt]

Pojawia się tam także symbol średniowiecznego rycerstwa - miecz.

Nie wydaje mi się, aby w tym kontekście chodziło o rycerstwo. Proszę zauważyć, że miecz wbity jest w serce Maryi (przynajmniej symbolicznie, anatomicznie można się kłócić, ale pamiętajmy, że średniowieczne malarstwo opierało się na odrealnionej symbolice i przekazie duchowym, nie zaś studiach anatomicznych), co jest typowym przedstawieniem Matki Boskiej Boleściwej, której serce cierpi z powodu śmierci jedynego syna. Żałuję, że nie jestem w stanie odczytać napisu na szarfie, ale założę się, że do tego właśnie się odnosi.

Drugi plan nie jest w żaden szczególny sposób wyróżniony. Tło obrazu nie może odwracać uwagi oglądającego od trzech postaci, które stanowią centralny punkt obrazu. Jednak taka pustka, pozostawiona przez artystę, ma za cel ukazanie, kto stanowi, stanowił i będzie stanowił najważniejszą jakość do przyszłych pokoleń.

Przede wszystkim zaś abstrakcyjne, pozłacane tło miało na celu ukazanie, że przedstawiona scena nie ma miejsca w świecie ziemskim, ludzkim, tylko należy do wymiaru niebiańskiego.

[Henryk von Groc]

Bardzo dziękuję za przedstawione uwagi. :)

Pijaństwo Noego

Jeden z ostatnich obrazów Giovanniego Belliniego. Powstał w latach 1513 - 1514.
Tematyka obrazu została zaczerpnięta ze Starego Testamentu, z Księgi Rodzaju. Zilustrowana historia dotyka jednego z wątków z życia Noego. Po potopie, Noe będąc rolnikiem, zasadził winnicę. Gdy owoc dojrzał wyrobił wino, a po jego nadmiernej degustacji, nagi zasnął w namiocie. W takim stanie zobaczył go syn Cham i powiedział o tym swoim dwóm pozostałym braciom, Semowi i Jafetowi. Ci nie chcąc widzieć nagiego ojca, przykryli go płaszczem. Bellini przedstawił moment, gdy bracia zakrywają nagość ojca. Na pierwszym planie widać blade bezwładne ciało starego Noego. Koło niego leży czara z winem, z której jeszcze wylewa się wino. Przy głowie widać kiść winogrona nawiązującą do przyczyny upojenia. Nad nim klęczą trzej synowie. Pośrodku znajduje się postać Chama, który ujrzał nagość ojca. Jego wzrok zwrócony jest na Noego, a na twarzy gości szyderczy uśmiech. Jego dłonie spoczywają na ramionach braci. Dwaj pozostali bracia mają odwrócone głowy, nie spoglądają na rodziciela a jednocześnie zakrywają go czerwonym suknem.

[Henryk von Groc]

Opłakiwanie Chrystusa

Obraz autorstwa Antonio Allegri da Correggia powstał ok. 1524 roku.
Płótno przedstawia scenę Opłakiwania, tj. osoby bliskie Chrystusowi, które po zdjęciu ciała z krzyża (którego podstawa widoczna jest w tle obrazu) zbierają się wokół martwego Zbawiciela obejmując i całując je pogrążone w ogólnym przygnębieniu.

Correggio bardzo realistycznie przedstawił opuszczone z krzyża ciało Chrystusa. Jego dłonie są wykrzywione i zastygłe z powodu skurczu mięśni, wilgotne oczy zdradzają cierpienie. Wybucha rzewny płacz św. Jana i Marii stłoczonych z boku, w głębi boleje wstrząśnięta Maria Magdalena oglądająca stopy Chrystusa, które tak kochała (scena ta wywarła na oglądających duże wrażenie i była nadzwyczaj często kopiowana nawet przez najwybitniejszych malarzy). Szaty Magdaleny są poruszone i przesycone światłem do tego stopnia, że wydają się być ożywione i wibrować, jakby także one uczestniczyły w wewnętrznym drżeniu, które sprawia Magdalenie ból.

Ogólnie można uznać Opłakiwanie Correggia za wzór, z którego korzystali tak znani artyści jak Annibale Carracci, którzy potrafili rozwinąć jego patos w kierunku malarstwa barokowego. Wydaje się to jeszcze bardziej ewidentne, gdy porównuje się ten obraz z Pietà di Luco pędzla współczesnego Correggiowi i nie mniej od niego cenionego Andrea del Sarto.

[Henryk von Groc]

Portret Kobiety (La Bella)

Obraz renesansowego włoskiego malarza Tiziano Vecellio namalowany w roku 1536.
Portret kobiety przedstawia piękną niewiastę o dużych oczach i kasztanowych włosach przetykanych złotem. Jej strój jest niezwykle barwny i bogaty świadczący o wysokiej pozycji społecznej kobiety. Suknia ma kolor niebieski, a tkanina jest przeplatana brokatem ze złotymi haftami i białymi bufkami na fioletowych rękawach. Klejnoty ozdabiające suknie mają różny stopień połyskliwości, co stanowiło jedną z największych trudności dla malarza. Tycjan skupił się na ukazaniu osobowości kobiety przejawiającej się w głębokim spokojnym spojrzeniu, podkreślając jednocześnie jej pozycję społeczną. Niewątpliwie La Bella stanowi uosobienie renesansowego ideału piękna.

[Henryk von Groc]

Adam i Ewa Dzieło Tiziano Vecellio powstałe ok. roku 1550.
Obraz przedstawia scenę grzechu pierworodnego jakiego dopuścili się pierwsi ludzie na Ziemi - Adam i Ewa. Motyw został zaczerpnięty z Księgi Rodzaju i był jednym z najpopularniejszych w malarstwie europejskim; stanowi jeden z nielicznych epizodów Starego Testamentu, gdzie obok siebie pojawiają się nadzy mężczyzna i kobieta. Tycjan, zgodnie z ikonografią religijną, ukazał Adama po lewej stronie drzewa, oznaczającej "dobro", a Ewę po prawej jako symbol grzechu. Pomiędzy nimi na drzewie ukazany został wąż w postaci dziecka. Podaje on zakazany owoc Ewie. Adam powstrzymuje ją a jego postawa zdradza strach i napięcie. Pod stopami Ewy leży lis - symbol zła i zmysłowości.

[Henryk von Groc]

Niewierny Tomasz

Obraz olejny włoskiego malarza barokowego Michelangelo da Caravaggia, który powstał w latach 1595–1596.
Motyw obrazu został zaczerpnięty z Nowego Testamentu, z Ewangelii Jana. Odnosił się do słów Tomasza Apostoła wypowiedzianych osiem dni wcześniej po pierwszym objawieniu Jezusa, przy którym nie był obecny Tomasz: "Jeżeli na rękach Jego nie zobaczę śladu gwoździ i nie włożę palca mego w miejsce gwoździ, i nie włożę ręki mojej do boku Jego, nie uwierzę"

Caravaggio, ukazał moment wsadzenia palca w ranę Jezusa w sposób wyjątkowo realistyczny. Jego postacie są skupione, stłoczone w jedną całość, która obejmuje jedno źródło światła. Chrystus odkrywa swą ranę w boku, a Tomasz wsadza wyciągnięty palec wskazujący głęboko w ranę. Jego dłoń prowadzona jest przez rękę Chrystusa, a na jego twarzy gości zdziwienie i zmieszanie. Za nim ukazane zostały postacie dwóch pozostałych apostołów z wielką ciekawością obserwujących wydarzenie. Caravaggio przedstawiając postacie apostołów zrywa z tradycyjnym ich przedstawieniem. Nie idealizuje wizerunki świętych. Podobnie jak w pierwszej wersji Świętego Mateusza i anioła modele apostołów to ludzie prości, naiwnie „zdziwieni rzemieślnicy i rybacy”. Realizm sceny sprawia, iż widz widzi ból fizyczny Chrystusa po dotyku palca Tomasza.

Płótno Niewierny Tomasz było jednym z najczęściej kopiowanych obrazów Caravaggia w XVII wieku. Obecnie znane są dwadzieścia dwie kopie z tego okresu.

[Henryk von Groc]

Maria Magdalena

Obraz namalowany przez Caravaggia w latach 1594-1596
Liryczna, ciepła wizja Marii Magdaleny przedstawiona na obrazie spełniała postulaty skromności wymagane przez duchowieństwo, sprzeciwiające się nagości i ukazywaniu Magdaleny w bogatym stroju kurtyzany jakie można zobaczyć na obrazie Tycjana.

Magdalena Caravaggia ma na sobie, co prawda, wyszukaną suknię współczesnej kurtyzany, ale odrzuciła kosztowne klejnoty, które leżą obok niej, a rude włosy odrzuciła na plecy. Jej poza wyraża melancholię, przygnębienie, a postać jest bezsilna, przytłoczona poczuciem winy i żalu, po policzku spływa łza. Wzór na adamaszkowej sukni ukazuje kształt alabastrowego naczynia na święte oleje.

Artysta umieszcza scenę religijną w realnym, codziennym kontekście. Obraz nie ukazuje urodziwej, archetypowej pokutnicy na pustyni, lecz zamyśloną dziewczynę w momencie, gdy zrozumiała, że rozkosze ziemskie są zgubną pokusą.